Монголын ард түмэн хүлэг морио дээдлэж ирсэн сайхан уламжлалтай. Тэднийгээ магтан дуулсан уран бүтээлүүдийг ч бүтээдэг. Түүний нэг бол “Асгат саарал” уран бүтээл юм.
Асгат саарал бол Сүхбаатар аймгийн Асгат сумын улсын сайн малчин Баяраагийн унаган адуу бөгөөд Д.Цэрэнжигмэд уяач 2002 оны хавар хязаалан үрээ авч тэр зуны улсын наадамд аман хүзүүдүүлэн, төрийн наадамд анхны айргаа хүртсэн түүхтэй. Говь-Алтай аймгийн Баян-Уул сумын уугуул Монгол улсын Тод манлай уяач Д.Цэрэнжигмэд уг дууны шүлгийг хурдан хүлэгтээ зориулж бичжээ. Харин аялгууг Төрийн соёрхолт, хөгжмийн зохиолч Ц.Чулуунбат бичсэн байдаг.
Уг дууг СУИС-ийн оюутан н.Амартүвшин анх дуулж байжээ.
Дуу болгон өөр өөрийн амьдрах, амилах хувь ерөөлтэй байдаг. “Асгат саарал” дууг ард түмэнд хүргэсэн дуучин гэхэд хилсдэхгүй дуучин бол Харанга хамтлагийн Х.Лхагвасүрэн юм. Хамтлагийн хамтрагчийнхаа аялгуугаар бүтсэн уг дууг тэрээр түмэн олонд түгээн дэлгэрүүлсэн.
Нийтийн дуучдаас уг уран бүтээлийг дуучин Э.Төрмандах өөрийнхөөрөө амилуулжээ. Түүнийг “Аархал”, “Хутагтын хурд” зэрэг олон сайхан хийморлог уран бүтээлийг амилуулсан билээ.
Ар монголын алдарт хүлгээ тод манлай уяач нь магтан дуулж шүлэглэсэн уг дууг хамгийн сүүлд Б.Болд, Х.Мөнгөнцэцэг нар хослон дуулжээ.
Бид энэ удаагийн харьцуулалт булангаараа Монголын хурдан морины түүхэнд нэрээ мөнхөлж чадсан алтан туурайт аргамаг хүлэг “Асгат саарал”-ын тухай дуу уран бүтээлийг онцоллоо. “Асгат саарал” дууг хэн сайн амилуулсанг мэргэн уншигч та бүхэн дор бүрнээ тунгаах биз ээ.
